Graag nodig ik u uit voor mijn oratie op maandag 11 juni 2012, waarmee ik het ambt van hoogleraar “Recht en cultuur in islamitische samenlevingen” aan de Universiteit Leiden aanvaard. De titel van mijn oratie luidt:
“Wat is sharia? Pleidooi voor een antropologie van het alledaagse”
Sharia is een begrip waarover tegenwoordig zowel moslims als niet-moslims veel spreken en schrijven. In deze debatten domineert de suggestie dat de betekenis van het begrip sharia eenduidig en onveranderlijk is. Vergelijking van de posities van de partijen toont echter aanzienlijke onderlinge verschillen en tegenstellingen, hoewel allen het gelijk aan hun zijde menen te hebben.
In zijn oratie onderzoekt Buskens de variaties en veranderingen in de opvattingen van moslims en buitenstaanders over sharia, door deze te plaatsen in hun historische en maatschappelijke context. De vraag aan wie moslims het gezag toekennen om Gods wil te bepalen dient als leidraad in deze analyse. Hedendaagse debatten kenmerken zich door een sterke politisering van het begrip sharia. De nadruk op deze politieke rol leidt de aandacht af van de betekenissen van sharia in het alledaagse leven van moslims, zoals op het gebied van familiebetrekkingen of rituele reinheid, die minstens even belangrijk zijn.
Buskens houdt een pleidooi voor een antropologische benadering van islamitisch recht, waarin opvattingen van mensen geplaatst worden in hun historische en culturele context. Met deze bezinning op theoretische en methodische kwesties sluit de spreker aan bij recente ontwikkelingen in het academisch onderzoek, waarbij hij een antropologisch perspectief in verband brengt met juridische en islamologische benaderingen.
Begin- en eindpunt van deze rede is het grote maatschappelijke belang van betrouwbare kennis over islamitisch recht voor de hedendaagse Nederlandse samenleving. Buskens keert zich tegen misleidende opvattingen over een vermeende essentie van sharia. Inzicht in de verscheidenheid van betekenissen die zowel moslims als niet-moslims aan het begrip sharia geven is een voorwaarde voor het ontwikkelen van effectief beleid en goed samenleven in een cultureel verscheiden Nederlandse maatschappij.
Praktische informatie
– Locatie: Academiegebouw, Groot Auditorium (Rapenburg 73, Leiden).
– Aanvangstijd: 16.15 uur. U wordt vriendelijk verzocht 10 minuten vóór aanvang van de plechtigheid aanwezig te zijn.
Vanwege het beperkt aantal beschikbare plaatsen wordt belangstellenden vriendelijk verzocht zich aan te melden via http://www.leidenuniv.nl/agenda/item/wat-is-sharia
rof. mr. G.R. de Groot te Maastricht, is vanaf 1982 werkzaam aan de Universiteit Maastricht, vanaf 1988 als hoogleraar rechtsvergelijking en internationaal privaatrecht. Betrokkene was een van de pioniers die de juridische opleiding aan de universiteit hebben opgebouwd en vormgegeven. Daarnaast staat hij bekend als Europees expert op het terrein van het nationaliteitsrecht, het namenrecht, rechtsvergelijking en internationaal privaatrecht. Decorandus heeft in en vanuit zijn hoofdfunctie verschillende activiteiten ontplooid, zoals o.a. lid van diverse redactieraden, medeoprichter en bestuurslid van de Nederlandse Vereniging ter bestudering van het Recht van de Islam en het Midden-Oosten (1982-heden) en als annotator van de nationaliteitsrechtelijke uitspraken van de Hoge Raad der Nederlanden in de Nederlandse Jurisprudentie (1986-heden). Decorandus is benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau.